BEDIGA KART

                                                     

De qué m'agrada quasi mai que Nadal ? Desencusatz per la transicion poirida...Es la fin del semèstre e cadun fai çò que pòt ! M'agrada tanben de faire la piòta al karting. Es un moment ont me pòdi vojar lo cap dels laguis, rire e de còps plorar (de rire mas pas totjorn !). Cavalguèri mon primièr karting a sept ans a la Granja Villa en Pèro. Eri pas trop rassegurada mas lo tipe de la gira me diguèt fèrme : 

_Te laguies pas nenòta, se pòt pas que taules amb un kart...

Desamarrèri. Anava plan. Abrivèri. M'agradèt. Apièjèri encara mai e virèri per préner lo viratge. Aquí faguèri un tonèl espectaculari e aterrèri dins lo decòr ! Primièr accident de la rota a sept ans, tot lo mond se pòdon pas vantar d'aquò. En tot cas, ieu m'en vanti pas...Lo temps passa e decidi de m'o metre seriosament al karting. Lo mai pròche d'a cò meu es a Grabels. Lo primièr còp (de kart francés) lo tipe me ditz :

_ Te laguies pas jovenòta, es impossible de taular amb un kart...

Impression d'aver ja viscuda aquela scèna...Marrit pressentiment. Aquel còp se passèt plan e dempuòi i vau sovent. Es una gira pro larga, interessanta de far e lo mond que i trabalhan son fòrça agradiu. De quora en quora organizan de jornada pilotatge ont lo circuit es reservat per una còla reducha. Om s'i pòt inscriure e virar tot lo jorn per se melhor. Lo patron t'observa e balha de conselhs segon çò que se pòt melhorar dins la conducha. A mai se fai aquelas jornadas, a mai se pòt menar de karting poderós çò pus interessant. I a tanben de corsas mai o mens importantas que se debanan e que son totjorn espantanta de veire. M'agrada de veire l'estile e l'estrategia de cadun. 

 

Mas recentament descobriguèri lo karting sus glaça que n'aviái pas jamai fach. Los fornidors de l'automobila organizan sovent de jornadas d'iniciacion a qué que siague (de F3000, de batejalhas de pilotatge o de corsas de karting) ont mecanicians e carrocièrs de Lengadòc son convidats. Erem doncas un quinzenat a Vegapolis Montplhièr per se liurar batèsta entre carrociers de diferentas ciutats, puòi qu'èra de kart sus glaça ! Imaginatz un pauc ! Sus la pista granda, avián instalats de plaidejaments per qu'aquò semblèsse los corredors d'una gira. Lo circuit contunhava ont i a normalament la pista de dança e qu'es mai estrech per passar. A vòstre vejaire, de qué se passa quand largatz amassa, vint òmes completament calugs de l'automobila, sus una pista de kart ? Evidentament, los organizadors avián vist venir lo còp. Qualques susvelhants èran escampilhats sus la gira, per vigilar que degun faguèsse pas lo colhon. Se ne vesián un que depassava a la dintrada del pertús, que butava un autre kart o que tocava un plaidejament, lo menaire aviá una multa : lo susvelhant aviá una telecomanda qu'alentissiá un momenton lo kart. Pichòt aperitiu abans de i anar. Aquí, èron totes los melhors amics del mond, charra que charraràs, e consí vas, e de qué contas dempuòi lo temps...e patin cofin. Puòi metèm la combinason, lo casco e sonan las còlas. Tre lo despart, vai quèrre amistats e gentilhessa ! Avèm d'astre que se fagan pas cambeta. Son d'òmes : vòlon totes arribar primièr de segur ! Un còp sus la gira, quane plaser ! A la debuta, èri tota desvariada per qu'es totalament diferent del circuit sul quitran. Ben òi, la glaça aquò lisa. Quand freina, lisa sus dètz metre e s'espotís contra la paret, lo kart vesin....o encara lo susvelhant ! Cal lo temps de s'acostumar e d'atrobar la tecnica. Evidentament, ne calguèt un de colhon per escampar pelòfas de bananas e petards sus la pista . Foguèt una penta de rire e d'emocions tota la serada. Espèri qu'aurai l'escasença d'o far tornarmai e que mon istòria d'amor amb lo kart durarà encara longtemps !

M'agrada, m'agrada, m'agrada Nadal !

Cada annada, quand se sarram de las fèstas, veni insuportable per mon entoratge (vòli dire encara mai que de costuma). Urosament per eles, Nadal es pas qu'un còp per l'an. Per ieu, es un periòd comol d'estrambòrd e un pauc de tristum. Mas subretot d'estrambòrd ! Comença tre la mitat del mes de novembre. Las botigas cambian sa veirina d'Halloween per se vestir de blanc, de verd o de roge. I a un fum d'estile de decoracion possibla a l'ora d'ara : lo tradicional verd e roge, lo glacial blau e blanc o encara lo negre (que m'agrada pas cap). Podriái passar d'oras entièras dins aqueles magasins a trantalhar per causir las colors de mon sap, per fin finala dintrar sens pas res, puòi que n'ai ja de decoracions...Los supermercats escapan pas a la contagion de Nadal. Cal traversar de carrièras longàssas de boitas de chocolat de totes los gostes, abans d'arribar al rai fresc. Tot aquò m'en lassi pas. Cada annada m'encanta de veire, quasi, las meteissas causas que tòrnan. Los chocolats, las decoracions, las joguinas. A la television, passan los meteisses films dempuòi de lustres ! Es lo temps de las comedias romanticas a la Love Actually e Bridget Jones ! Puòi i a la crompa tradicionala del calendièr de chocolat ! Tot lo mond an lo seu. Es un bonur de se levar lo matin, de dubrir lo fenestron en carton, se demandar se serà una estèla o un trin en chocolat... E de còps que i a, pas res. Lo fenestron es vuèg. Per que i a un golamàs qu'a manjat sos vint cinc chocolats tre lo primier del mes, e a decidit de s'atacar al tieu de calendièr ! Mas Nadal es tanben un moment de partage, doncas se cal pas enfadar. Lo melhor mejan es de plancar lo calendièr dins un endrech segur, ont lo gloton lo traparà pas jamai. Nadal se vei, e se sentís ! Nòlia bon Nadal ! Al mercat que se debana en parallèl de las iviernalas sus La Comedia, de mercants fan grasilhar de marrons o de castanhas. Te met una ponhada dins un cornet en carton e se pòt crocar dedins en se passejant dins lo mercat ont l'odor de vin caud se mescla al fum de las castanhas que craman. Un pauc pertot, dins las carrièras o a l'Universitat, podèm sentir las aurenjas o las clementinas. Aquò's tanben Nadal ! Mas me pensi que tot lo mond saràn dacòrd per dire que çò que nòlia pus bon, es çò rare : la nèu. E los cracinaments que fan los pases dins la nèu. Brèu ! I a tot un fum de tradicions que me fau (a ieu e a ma familha) un dever de respectar cada an, coma l'escota jornalièra d'aquel cant de Nadal. Normalament es pas qu'a partir del primièr de decembre, mas vau far una excepcion per uòi :

Vaquí totas las rasons per de que m'agrada tant Nadal. Es lo moment ont la familha se recampa. Çò triste es que las gens, elas, son de mens en mens al rendetz vos. I a cinc ans, èrem totes esquichats sus la taula del salon, los rires cubrissián lo son de la ràdio. Sus las fòtos, de parelhs de gautas rojas que rison. Uòi, sèm mens e a taula i a pro de plaça. Lo cant de Nadal que passa en bocla s'ausís plan. S'embarrar dins lo tristum ? Non pas, per que totes los moments passats, seràn de polits sovenirs !

La frasa del jorn : 
"Se contunha de capejar aital, la vau metre sus la plaja arrièra de la veitura de Barbarà."

Qual a dich aquò ?

« Cal pas jutjar un libre a sa cobertura ». Òm ditz de longa, qu'es pas polit d'aver de prejutjat sus las gens, e encara mai de criticar quand òm sap pas. Aquò començava.. tre l'enfància, quand alongavam dos pans de nas davant los espinarcs crèmas, e que la mamà reprochava : « _Cal gostar abans de dire qu'es pas bon ! ». Fin finala es quand même desgulassa, mas al mens se podèm regaudir d'aver tastat...o pas ! Marcha tanben per la musica, los vestits, los libres e las personas. Pareis que n'i a que capitan de demorar neutre. Ieu ne soi pas capabla e mai s'ensagi de me melhorar. Vertat qu'es mal. Dempuòi que trevi lo departament d'occitan, aviái de prejutjats sus qualquas personalitats, mai que mai d'escrivans. Comencèt amb Mistral e son òbra màger : Mirèio. M'a pas res fach pecairòt. Son benlèu de causas qu'ausiguèri pr'aquí n'aquí, una frasa per aicí, una frasa per ailà, o mesclatz tot e PAN ! Avètz una idèia tota facha sus Mistral. E vaquí qu'en primièra annada, nos calguèt legir Mirèio ! Urosament que soi una estudianta seriosa que fai sos devers, legiguèri Mirèio. E ben m'agradèt fòrça fòrça. Aguèt pas res de veire amb çò que m'imaginavi. Dempuòi aquel episòd, Mistral e ieu avèm fach la patz. Coneissetz l'autre provèrbi ? « Los prejutjats an la vida dura ». Los apriòris coma l'agram, contunhèron de créisser malgrat l'experiéncia mistralenca. Fins a i a pauc de temps, èra çò parièr amb Ives Roqueta. L'aviái pas jamai vist, nimai ausit e encara mens legit. Un jorn demandèri : « _De qué ne sas tu, d'Ives Roqueta ? _Se vòs Ives Roqueta, es un pauc lo Voldemort d'Occitània.... ». Es coma aquò que comencèt entre el e ieu. I a mièlhs coma primièr rescontre, per que me fai paur Voldemort. A-n'aquò s'apondèt totes los prepaus del Mèstre JCF que descriguèt l'escrivan coma un òme amb fòrça caractèr en contant d'unas anecdòtas. Dins mon sicap de caluga, pastat de catequisme dualista e traumatisant, faguèri D'Ives Roqueta lo besson malefic de Max Roqueta, qu'es lo Bon-Dieu-que-fa-plòure. Vos passi lo demai dels detalhs que m'inventèri tota sola. E ben òc, soi aisidament impressionabla ieu ! D'un brave tipe qu'a pas res demandar, ne fau un dracàs. Mas encara un còp, mercés a-n'aquela polida disciplina qu'es la literatura, m'avisèri tornarmai de mas errors. L'an passat, anèrem en Rouergue per descobrir lo país de Bodon. Vegèrem una vidèo agradiva ont Ives Roqueta parlava de l'òbra de Bodon, sus un fons dessenhat. M'encatèt son biais de parlar e sa lenga que semblava se raprochar de lo qu'ai pogut ausir a cò mieu. Pr'aquò, me decidiguèt pas completament per lo legir. Ongan, nos cal far tres fichas de lectura, sus tres òbras diferentas. Rebalavi dins la bibòc, a dobrir puòi tanquar cinquanta libres, sens me decidir. Un vintenat de monta-davala sus la cadièra aprèp, aviái totjorn pas res trapat. Desesperada, me viri cap a mos camaradas (Oï, demandi sovent lo vejaire dels autres): « _Sabètz pas de qué podriái legir per ne far un estudi ?  _A ieu, m'agrada fòrça Ives Roqueta, en pus es de mon país ! ». E coma Noemia es totjorn de bon conselh, causiguèri de l'escotar. I a tanben que n'ai mon confle de cercar. Manlèvi Made in « France » e lo legissi gaireben d'un trach ! Revelacion, flash, liuç çò que volètz. Encara un còp de mon educacion crestiana de segur...Brèu, m'agrada tròp e mai s'es pas polit de dire « tròp » quand s'agís d'una òbra aitala. Per contar un pauc, lo libre recampa tres novèlas : Einführung in die Florida, La Maleta e Merda a Vauban. La novèla de La Maleta m'agradèt mai. Conta l'odissèa d'una familha modesta que s'en vai al Mans per las vint quatre oras. Lo paire, la maire e los dos drollets que charran e se carpinhan mai que mai çò pus risolièr. Es una de las istòria que pòt èsser la nòstra e que d'efièch rampela de sovenirs d'enfància. Aprèp, me pensi pas èsser qualificada per far l'analisi de tot aquò. Seriá pecat. I a una causa que cambia pas, es que gardi una certana crenta cap a-n'aquel Mossur, qu'es pas pus de paur mas d'admiracion e de respècte.

Soi tombada, entre autra, sus aquesta vidèo qu'ilustra plan lo libre qu'ai legit e la tòca de son autor. S'exprimís amb una mescla d'emocion e de convicion que me galinan la carn.

L’abécédaire d’Yves Rouquette, un film d'Hélène Morsly (extrait) from helene morsly on Vimeo.

Nos parlèt d'un temps, que los mens de vint ans, lo pòdon pas conéisser...

I a dos meses, vegèri "Carle Aznavour en concèrt a Montpelhièr". Diguèri a la mamà "Es l'escasença, qu'aprèp serà tròp tard". E vejaquí nos dijòus de ser partidas per veire, e mai que mai, per escotar d'Aznavour. Sus la rota, pas que de cagaraulas en Laguna. Encapèri la rason d'aquela concentracion anormala de gasteropòds, sonque en arribant al Zenith : Mejana d'atge de la populacion sus plaça : 75 ans. Los concèrts qu'an de costuma una primièra partida, o que començan una mièja ora mai tard, aquí i pensatz pas ! A uòch oras picantas, lo monsur èra assetat, penchenat, lo micro dins las mans, aprestat per cantar que ! Los vièlhs i tenon a l'ora. Se fa pas d'èsser en retard. Es simple, lo mendre pet de travèrs, los vièlhs te ne fan un formatge.

Ieu amb mon imaginacion versanta (e pas totjorn santa), tiravi de plans sus la comEta. Benlèu que me remarcarà, Aznavour. Benlèu s
nos maridarem ! Sens anar tan luònh, me pensavi que parlariá un pauc. Un bocin d'occitan puòi qu'es a Montpelhièr, fariá pas de mal. Ieu e mon imaginacion. Pas bonjorn, pas mèrda e en abans la musica ! Avètz ja ausit l'expression "aver un caractèr a la Carle Aznavour " ? Se trapariá : "expression modèrna (o vièlha) per dire de quauqu'un qu'a un caractèr de mèrda". L'aviái ja vist dins d'emissions Aznavour. Me disiái qu'èra normal d'aver una personalitat, quand òm es un artista grand. Parlar franc es rare a l'ora d'ara. Aquí i a pas pus res de normal. Canta una, doas, tres cançons. S'arrèsta per parlar.
Aaaa, o sabiái, se pòt pas far autrament :

_Bonser en totes !

A, quand mème. Es pas tròp lèu...

_Voliái rampelar, per que sai que i a de personas qu'ausisson mal dins la sala...

Aaa, quane brave òme...A un mot gens per los qu'ausisson pas.

_...qu'es enebit de prene de fòtos, que lo lum me destorba vertadièrament, es insuportable.

Bug cerebral e l'aire estabosit que vai amb.

. A-n'aquel moment, encapèri pas. Per que son los sords que prenon de fòtos amb de flash ? Puòi, un esliuç de vertat : Lo tipe es a engular los que prenon de fòtos. E foguèt coma aquò tres còps dins lo concèrt. Vos pòdi assegurar qu'escampa un brave còp de freg per lo demai de la serada. Per lo rampèl, tornèt pas tanpauc. Mas aquò, es encara pas res...
Quand lo mond van a un concèrt, espèran totjorn la o las cançons que lor agradan mai. Esperavi doncas saborejar lo moment ont cantariá La mamà, Coma dison, For me , Me vesiái ja, Te daissas anar... Sus las quatre, ne cantèt pas qu'una : La mamà, qu'escagassèt coma cal. Aquel cant, conta las darrièras oras d'una mamà italiana. M'agrada, per que capita de pintrar la scena coma se i èri. En tot cas, dins mon cap a ieu, son d'imatges fòrça evocators. Brèu, es pas un cançon per cacalassar ! E ben al concèrt, en plaça de l'aire triste, cantèt La mamà sus un aire de gaug ! Lo mond tiravan totes un morre de tres pams. Comprenguèrem pas çò que se passèt dins la tèsta de Carle Aznavour aquel dijòus 10 de novembre, mas demorarà un mistèri...

En tornant legir, m'avisi qu'ai romegat de longa, coma de costuma. Cal pas creire : èri contenta contenta de veire e d'ausir Aznavour. M'agradan totjorn sas cançons e vos asseguri qu'a una votz tant extraordinària que coma sul CD ! Es malaisit de dire quana cançon preferissi. Ne meti doas aquí, qu'a mon vejaire, fan partidas de las melhoras :

La primièra : Comme ils disent (clicatz per veire)

La segonda :

She, Charles Aznavour. Aquesta es subrebèla, e mai per ieu, qu'asiri l'anglés de costuma

Aièr, en cas qu'o sabiatz pas, èra la Sant Felibre. Si, si ! Anatz comprene amb laS frasaS del jorn :
"Lo sol qu'a totjorn pissat sul Felibrige, es Max Roqueta"
"Lo Felibrige son de mond que dançan"
CQFD, los Roqueta son de pissaires ! M'agrada encara mai Max Roqueta ara.

La frasa del jorn (qu'es totjorn pas de ieu) :

Ocupa-te de ton tafanari quichat dins ton leggin bon mercat e daissa-me menar ma vida coma pòdi.

E de legir tanben aquel article sus l'esteticiana !

La frasa del jorn (qu'es pas de ieu ) :

"Los logicials liures son un pauc coma la L2. Sètz de Linux que !"

                                      Lo Criterium de Las Cevenas

De qué i a en octòbre qu'es de sustot pas mancar ? Es pas Halloween. Pas la fèsta del pebròt d'Espeleta tanpauc. Tròp aisit, es dins lo títol : Lo rallye de Las Cevenas. Cada annada es LO pelerinatge de mon vièlh e ieu. Expliqui a la gròssa en de qué consistís lo Criterium. La corsa se compausa de tres etapas que se debanan sus tres jorns : dijòus, divendres e dissabte. Cada etapa conten un temps per far las ligasons, un temps per córrer e un temps per l'assisténcia. Las Cevenas comptan tretze « especialas ». Las especialas son de tròces de rotas que religan doas etapas. Per exemple, l'especiala mai longa (37,41km) partís de Valarauga per anar fins a La Rovièra. Son las especialas que son cronometradas e que pesan fòrça per ganhar. Evidentament, las especialas se trapan pas a-de-reng. Entre las tretge espròvas, cal que los participants passen per de ligasons. Aquestes tròces son dubèrts a totes e aquí los pilòtes se devon de respectar lo còdi de la rota al meteis nivèl que los autres automobilistas. An pasmens un temps maximum de pas despassar pendent las ligasons (per pas qu'ajan lo temps de modificar l'autò aprèp son contraròtle de la debuta). Pendent l'etapa, los pilòtes pòdon s'arrestar a de luòcs d'assisténcia ont lor còla l'espèran. An lo drech de metre de carburant o de cambiar de ròda. Aqueles pichòts pargues d'assisténcia son menimosament susvelhats per los comissaris de corsa. Encara un còp, gaitan se los mecanicians bricolejan pas l'autò d'un biais contrari al reglament.

Cal pas creire mas l'espectator deu s'aprestar longtemps abans una corsa tant importanta. Las botas e lo K-Way son nòstres amics perque a la sason del Criterium, nèva de còps que i a, plòu sovent, fa freg totjorn. Mas lo trabalh que va determinar se sarà un romievatge dels bons, son las mapas. La corsa cubrís un espaci grand. A mai, los endreches pus interessants de gaitar se trapan dins de vilatjòts que i son pas sus las mapas. Alavetz, cal anar reconéisser lo terren abans que las rotas siagan tancadas. Demòra pasmens lo metòd per los canhuts que sabon pas legir una mapa ; es de seguir un tipe que sembla conéisser lo país cevenòl. M'o vos cal dire, qu'aquò es fòrça dangierós. A pròva un còp, se retrobèrem a seguir un paure tipe que dintrava a cò seu e qu'aguèt benlèu la peta de sa vida perque los seguiguèrem fins a son ostal perdut dins los bòsques.

Criterium de 1974, Berlineta A110 Erik COMAS

Pichòt istoric del Criterium de Las Cevenas (amb l'ajuda del periodic de la FFSA especial Rallye de Las Cevenas) :

En 1960, Renat Trautman aguèt l'idèia de préner de nòtas concernant la forma dels viratges, lor encadenament, la velocitat de causir sus las linhas drechas...etc. O aurètz comprés, es doncas al Rallye de Las Cevennas que las nòtas faguèron lor aparicion. A l'ora d'ara, s'imaginam e mai pas far sens elas. A flor e a mesura, cada pilòt prenguèt la costuma de se far dictar aquelas indicacions.

Lo recòrd de pilòtes es agandit en 1979 ont tres cent vint-e-uòch veituras prenguèron lo despart de la corsa.

En 1981, mon oncle espiritual, Jaume Almeras, ganhèt lo criterium amb la 911 SC.

En 1986, l'espròva dintrèt en Campionat Nacional e ven aital una corsa bravament importanta.

En 2008 es, entre autres, un montpelhierenc qu'emportèt la victòria : Gilles de Turckeim e Ludovic Gal.

Fin de la passada istorica caganta e plaça als comentaris viscuts de l'espectatritz que soi. Aquest'an, fasiá un temps vertadièrament poirit. A la debuta, los organisators aguèron paur en causa de l'espandiment de la prima. Era talament la secada, qu'un pauc de plòja auriá rendut la ròta lisanta lisanta. Mas fin finala ploguèt a semau, e foguèt pièger encara que çò previst. Parlèron e mai de suprimir l'espròva ! Un molon de pilòtes abandonèron la corsa per paur de petar l'autò o en causa dels degalhs provocats per lo temps. An la costuma de dire, qu'al Criterium de Las Cevenas, lo quilomètre compta doble talament la rota es tendeira e malaisida. 

Vos mèti aquí la vidèo que me sembla mai espantanta d'aquela edicion del Criterium. Mòstra plan coma cal èsser precís dins las trajectòrias e que la pus pichòta escartada mena a la catastròfa :

De nòstre costat, se risquèrem pas d'anar s'acantonar sul bòrd dels camins sablonoses coma cada annada. Naveguerèm entre los pargues d'assisténcia grands e pichòts. O fasiái per lo primièr còp e francament val lo destorn ! Las autòs s'arrèstan per far lo plen mas i a tanben los pargues ont passan la nuòch. En demorant al pargue d'assisténcia, òm a lo temps de plan far lo torn de l'autò e amb un pauc d'astre de veire lo pilòt. Aquest an, vegèri Dany Snobeck qu'es un menaire grand dins lo mond de l'espòrt autò. A la fin de cada etapa, los pilòtes tòrnan al pargue grand. Aquí es mai espantant. Cada còla se recampa lèu-lèu cap a sa tenda. Totes s'afanan per petaçar la veitura abans que lo pargue tanque e que pòscan pas pus i tocar de tota la nuòch. Demorèri boca badat. Alavetz, me disi : "quora al garatge, òm met tres oras per cambiar un embragatge, aicí, ne meton pas qu'una! " Fa tres jorns que dòrmisson pas que doas oras per nuòch, pasmens formiguejan jos lor tenda fangosa. Se vei de tot. I a la tenda immensa e roja de Citroën que se podriá manjar dessús e que los mecanicians an totes lo meteis vestit nòu. Sembla que los otisses an pas jamais servit. Vegèri de crics futuristas ! Puòi, i a la pichòta còla d'amics amb lor tendolet crassós que tòrnan l'aire decebut mas tiran abans. M'encanta de me trapar entre aquel mond que bolegan per la meteissa causa : lor passion.

S'avètz la curiositat, podètz clicar e veire lo classament. Lo venceire d'aquest an, Pèire Campana (solament 25 ans) menèt una Mini JohnCooper Works. Coma que val melhor un pichòt desgordit qu'un grand estabosit !

Malurosament dins las corsas, es pas una fin urosa per tot lo mond. Es per aquò qu'ai una pensada pel pilòt Olivièr Azema, natiu de Sant Andrieu de Sangonis, que s'es sortit dins la segonda etapa del rallye e qu'es a l'ora d'ara dins lo comà.

  E Dieu creèt la balarina...

Davant nòstre manca grand d'inspiracion, la Clareta aguèt una  idèia fòrça bona ! Decisivament es pastada de bonas idèias ! Diluns de ser que Jen convidèt la còla a son ostal, l'autra provençaleta prenguèt doncas de fòtos. Cadun pren la pausa amb un objècte que sarà son fial conductor pel blòg. Decidiguèri de m'interessar a un objècte de mòda que, normalament, se sètz pas òrb, l'aurètz remarcat : La balarina. Inspirada del cauçon de las dançairas professionalas, la balarina ven del mot italian ballare que significa dançar. Per lo mond, en tot cas per ieu, evòca las dançairas classicas e la gràcia. Es la marca Repetto que faguèt dintrar aquel solièr pastat de prestigi al prèp de las gens. Rosa Repetto tornèt prene los cauçons de son filh dançaire, per ne far una cauçadura mai confortabla. Fàcia al succès, lo cap de la marca Repetto dubriguèt un talhèr de balerina a Paris, a costat de l'Opèra Garnier. Aquela capitada se cantona pasmens al mitan de la dança.

        

Mas es mercé e solament mercé a la subrebèla, la fantastica e l'inimitabla Brigida Bardot que los paures mortals que sèm, coneissèm la balarina ! Dins E Dieu creèt la femna, B.B. dins son ròtle de Lolita. Aital l'actritz propulsa lo cauçon al reng d'accessòri de mòda. A l'ora d'ara existís un molon de modèls de balarinas mas la caracteristica de las de B.B. se reconeis gràcias al descoletat fins a la naissença dau pè. Qualquas annadas aprèp la sortida del film que B.B. n'es l'icòna, Coco Chanel sortís la balerina bicolòra e d'efièch apond son emprenta a la cauçadura que d'ara endavant, cada cordurièr se fa un dever de tornar visitar. Uòi s'agachatz los pès de las dròllas dins las carrièras, vesetz que la balarina se declina a travèrs mantun estil.

Barbareta e Clareta

Abans d'acabar, soi segura que tot lo mond vòlon saupre mon vejaire sus la question. Un jorn la bediga campanharda que soi daissèt sos esclòps de fustas a Sant Guiraud, per de balerinas clapassencas. Al licèu mai que mai, me remembri que m'auriá calgut tuar per me far portar de balerinas. Me semblavan tròp incomòdas. Plaçavi las balarinas dins la meteissa dralha que las braias talha bassa, los vestits ajustats e las lentilhas de contacte ; Es a dire las causas cagantas que las dròllas s'impausan per èsser elegantas mas que son pas cap confortablas. Ieu tanben ai doncas mon parelh de balarinas de longa als pès, estiu coma ivèrn. I a d'unas que son confortablas, d'autras que son de vertadièras instruments de tormenta, i a mas primièras que crompèri a Etam, e i a las d'ara que meti cada jorn e que colcan defòra la nuòch talament pudisson. A pròva, son pas tostemps sexi las balarinas ! Mas la bediga del dedins gardarà totjorn dins son cap e dins son armari los esclòps vièlhs de son enfància !

                                           Las jòias de la vida en familha

Es terrible d'escriure trentas linhas per setmana quand vòstra vida es pas interessanta. M'agrada ma vida, me vau pas plànher. Espèri totjorn lo dimenge per far l'article. La rason es pas solament la canha mas me disi que benlèu, abans dimenge se va passar un eveniment extraordinari que podrai escriure dessús. Rai fins aquí, o auretz remarcat, mancar d'aver un emplec estudiant o passar una serada entre filhas an pas res d'extraordinari. A mai cerqui, a mai ai l'impression de perdre de temps e d'inspiracion. Me passegi sus los blògs dels autres per trapar d'idèias. Comenci per http://balinbalan.blogspot.com/que parla de son apartament «un pau estrange » (aquò la seguís, coma sa grafia). D'aquí, tombi sus los http://loromegairedeservici.blogspot.com/ saique la sola persona que repotega mai que ieu levat quand va a la dormida de segur ! Tanqui lèu lèu lo blòg de http://benaset-basanet.blogspot.com/2011/10/plurilinguisme-e-polemicas-en-espanha.html qu'arriba d'escriure mas d'escriure de causas intelligentas. Puòi i a lo blòg ultim. Lo cap de totes los blògs : lo de nòstra professora que me gratificarà d'un « falhòta » deman en me tornant ma còpia. Fa aquò quand òm li fa de compliment la professora. Paura de ieu ! Ai un apartament perfièch, degun me sona pas al telefonet e ai pas res de dire sul plurilinguisme espanhòl. Brèf, d'aquesta passa ai pas un fum de causas de contar. Me pòdi pas concentrar sus quicòm mai que la familha qu'a debarcat a l'ostal dempuòi la debuta del mes. A la familha ! Significa passar la màger part del temps a taula per manjar de causas bonas, rire, se remembrar son enfància, festejar d'èstre amaissa, mas pas qu'aquò. Quand la mamà ditz al convidat « Mi casa es tu casa » cal s'esperar a tot. Viure a dètz dins un ostal qu'es fach per quatre personas aquò t'apren (o te rampela) tanben las jòias de la vida en communitat. Se colcam a pas d'oras per nos levar d'ora coma cada matin : lo garatge o la fac s'en chautan que la familha siague aquí. A mai d'èsser crebat, te cal pas far de bruches per que la familha, ela, es en vacanças. Se levaran pas abans miègjorn. Quane astre ! Per pas arrangar las causas, l'esquina dòl per que un canapè es pas un lièch ! La jornada va èsser longa e per me sortir lo morre del cuòl, me sarri de la maquina de cafè. Vuèja plan segur. Una envetja de crebar lo tipe qu'a begut lo darrièr gòt de cafè me traversa l'esperit. Mas a mai se la familha se causís pas, se tua pas tanpauc ! D'autras suspresas coma aquela van ritmar aquesta passa. Brossa de dents trempa, pas pus de dentifriça de matin, s'embronquar dins una joguina e te petar lo morre per tèrra, se desverelhar a pas d'ora per que lo nenon plora...patin, cofin. Caldriá quand mème inventar un certificat medical o al mens de desencuza per causa de periòd familial.

                                                             Patapim Patapam

Non, non, ai pas ges cambiat lo títol de mon blòg. « Patapim patapam » es just lo darrièr espectacle de la Rampa que vegèri pas mai tard que dimars de matin. Coma me cal far trenta linhas, vau presentar la Rampa TIO, benlèu inutila per vos, mas plan practica per ieu. La Rampa TIO (Teatre Interegional Occitan) es una companhia de teatre qu'existís dempuòi 1974 e que lor tèma principal es la cultura occitana e son desvelopament. L'an passat, vegèri ma primièra pèça d'aquela companhia amb la Gavachona. M'encatèt aquel espectacle escrich per Claudi Alranq que se sonava L'estanquet . Èron mai que mai de peçòtas amb de tròces cantats. Aviái paur que siágue tròp intelligent per ieu, mas al contrari vegèri pas lo temps passar e m'escacalèri de longa. Dimars soi doncas anada veire amb una classa de pichòts Patapim Patapam. De qu'es aquela expression ? Nos contèron qu'es la formula occitana per anonciar que se va produsir un eveniment espectaculari. O aurètz comprés, se tracha doncas d'un univèrs misteriós e sustot destinat als enfants. Fòrça parents, quand sabon pas pus de que faire, utilizan la menaça del monstre imaginari per far escotar los mainatges : «Acaba ta sopa si que non la romeca te vendrà quèrre ». Un de mos grands me parlava del famós pelharòt que trevava dins las carrièras del Clapàs en cridant « Peeeeeeeelharòt, pelharòt, Pel de lapin ...» e los enfants n'avián evidentament paur. Mas ieu dins mon pichòt canton me sentissiái en securitat, luònh dels monstres clapassencs.

 

Vos vau pas faire esperar mai longtemps, l'espectacle s'inspira del conte de Joan-sens-paur e recampa las figuras grandas de paur qu'apartenon a la cultura occitana. Ai parlat de Joan-sens-paur mas los dos actors meton tanben en scèna de personatges coma la romeca, lo pelharòt sens doblidar de far la tièra de las paurs de tota mena. I a pas que dos actors qu'interprètan tor a tor los differents ròtles : Joan-Loís Blenet e Anna Wasniowska. L'espectacle foguèt pas que bramadís e lagremas puòi que los pichonets avián paur de tot e de pas res. Puòi i aviá ieu qu'a l'encòp consolavi un nenon sus un genolh e que ne podiái pas pus de rire.

                             «Las beutats desesperadas»

Per aquel tresen article, anam descubrir l'univèrs secret d'une serada de dròllas. Se lo ròse, los pijamas Hello Kitty e las potingas de caras vos donan lo raca-vòmi, passatz lo vòstre camin ! Tota filha que se respècta a ja participat a una serada d'aquela mena. Dins lo cas contrari, vaquí qualques conselhs per capitar une serada de filhas. Nautres èrem en retard ! Fa ja un an qu'ai rescontradas doas fadadas C e J. E mai se charran un patoés desconegut las aimi quand mèma ! D'en primièr, per qu'una serada de dròllas siágue una capitada, cal trapar un tèma. Coma es d'epòca, foguèt pas malaisit de causir un pretèxt per se recampar. Cada dimars, passa a la television una seria feminina que n'es a sa setena sason de tant qu' a de succès « Las beutats desesperadas ». Per los qu'an pas la television o que vivon dins un monastièr cortat del mond levat un còp per l'an ont agachon aquel polit blòg, vau far un resumit de la causa. Es l'istòria de quatre amigas e veisinas que vivon dins un pichòt barri, Wisteria Lane ont se passan de causas que son pas de creire. Una se suicida, son marit tua la vesina, la sòrre de la vesina ven fotre lo oài e patin e cofin... E dire que se passa pas jamai res a cò meu ! Mas de còps que i a, urosament i a los caçaires per far l'espectacle o un païsan per taular dins lo valat amb lo tractor...Tòrni doncas sus aquelas quatre eroïnas de la veitura d'espòrt e del compte en banca confle. Caduna representa pasmens una categoria de femnas d'un biais pro estereotipat. Gabi, confòrma a l'imatge del modèl, es capriciosa e segura d'ela, entretenguda plan segur per son marit. Lineta ilustra coma cal la femna de caractèr que regís coma un cap sa vida professionala e familiala. Susàn qu'es divorçada es la mai talòssa e sensibla de la còla. Enfin i a Bri (ma preferida) que se làguia tostemps de l'agach dels autres e qu'es maniaca coma pas permés. Amaissas fòrman una chorma risolièra e quasi completa puòi que se van ajustar e eliminar d'autres personatges feminins al flor e a mesura de las sasons. Son diferentas pr'aquò an un punt comun que las rapròcha : son de lengas de pelha. Lor léser preferit : lo comeratge. C., J., e ieu quite partajam lo meteis interès pel film que veni de descriure. Caliá causir un luòc estrategic per aquela serada. Causida numerò 1, l'apartament de J. ont i a pas de television e pas d'internet nimai. Causida numerò 2, a cò meu ont poirís çò que me servís de tele mas qu'es puslèu una antiquitat. Enfin, l'apartament numerò tres, qu'amaga l'invencion del sègle nòstre, ai nommat : l'ecran plasma. Pas besonh de soscar longtemps...La segonda etapa d'una serada feminina capitada, es lo moment de las crompas per que lo manjar, aquò's important. Aquí i a un dangièr gròs e val melhor saupre amb quanas filhas vas far ta serada. Riscariás de te retrobar a manjar una mieja fuèlha de salada, lo dietetic (e desgulasse) baston d'api amb un gòt de taillefine 0% caloria. E aquò o volèm pas ! Gastariá la serada, l'apetís e mai tot la santat (òc los legums son pas bon per ma santat). Armada de ma padena magica, aprestèri uno sieto per la mia maritima, una sieta per ma rodanenca e una escudèla per ieu. Aprèp aver engolat pastisson al chocolat, al citron, a la meringa nos vaquí espataradas sul lièch. Sèm a comentar lo mendre detalh, i a pas res que nos escapa. Mas pica l'ora de dintrar lèu lèu quand òm ritz amb sas amigas ! Urosament que se vesèm l'endeman, dins nòstre pichòt departament e nòstra polida bibliotèca qu'es un pauc lo Wisteria Lane occitan...

                                    

                      Pantaissada d'estudiant

Per fòrça mond, la vida estudianta sembla una vida de sòmi. S'ausissèm sovent dire : "_Veiràs quand auràs d'impòses de pagar, de manits de far manjar, patin, cofin...Ne tornarem parlar !" Tot un fum de repròches que t'encoratjan a profiechar de ton ritme d'estudiant. A mai se i a de trabalh personal coma se ditz, segur que mai d'un somiariá de quinze oras de corses per setmana. Es per aquò que Dieu creèt l'emplec estudiant. Indispensable per mantun. Mejan de desculpabilizar per d'autres, coma ieu o auretz comprés. Aital commencèt una quista longa e dificila de recèrca. Evidentament lo mièlh sariá un trabalh plan pagat, pas tròp malaisit, pas tròp luènh de l'ostal e que s'acabariá lo divendres a miègjorn. Quista encara mai longa e malaisida. Mas l'estudiant es coratjós e optimista. Daissi los tradicionals cv e letras de motivacion (manescrichas!) d'aicí d'alai. L'estudiant canhós se servís volontièrs de l'otís internet per postar sa recerca d'emplec dempuòi son ordenador e confortablament assetat a son burèu. Cresi qu'aquò marcha pas que per los autres...Remembratz-vos l'internet es viciós. Coma ditz lo provèrbi, es totjorn quand t'arrèstas de cercar que tròbas. E vaquí qu'un jorn, en anant al Restò U (autra invencion dau Dieu dels estudiants), te vèsi una anóncia. L'anóncia. Se recruta d'estudiants per ajuda dins las coisinas dau restaurant de Verd Bois. Sauti sus l'escasença e vau lèu lèu emplenar la ficha d'entresenhas, encoratjada per mos autres amics animals. E coma una bona novèla arriva pas jamai sola, rescontri lo responsable de la còla de trabalh. Me pausa qualques questions e dètz minutas mai tard me ditz a ma granda jòia : «Tombas plan. Pòrtas-me lo RIB e la carta vitala. Te sòni diluns per començar ». Fasèm pacha. Sortissi d'aquí tota contenta e m'afani de contar la bona novèla als collègas. Ne soi segura, es lo melhor trabalh qu'un estudiant pòsca aver. A cinc minutas de l'ostal, sus plaça quand soi en cors e trabalharai a la pausa de miègjorn. Es ara que comença la pantaissada dangierosa de l'estudianta nècia que soi. Pr'aquò n'ai la costuma. Me fau de longa colhonar pasmens contunhi d'i creire. Ai pas la carta vitala al Clapàs. Rai, me la fau numerizar per la Mamà. Tot sembla polit, tot sembla perfièch puòi qu'e mai la tecnologia es amb ieu. Anonci la causa d'en pertot talament soi fièra. L'endeman aprèp los corses, me despachi de tornar a l'ostal per dubrir la peça joncha que conten lo darrièr papièr que me permetrà de trabalhar. M'afani per l'estampar e corrissi coma una caluga fins al Restò. I a ja qualqu'un dins lo burèu. La secretària m'a fach un sorire. E òc soi ja coneguda. Soi ieu que vau trabalhar e mai que netejarai mai de vaissèla que la maquina. E mai que sarai nomenada melhora emplegada del mes. Mas aquò es pas res. Lo primièr més, trabalhi quinze oras. Mas coma aquò vai e que preni lo ritme, m'apondon cinc puòi dètz oras de mai. Ganhi d'argent, mai que previst. Acabi l'annada escolara amb un bon salari. Talament que me pagui tot çò que vòli. E mai un casco nòu. E mai quatre pneus nòus. E mai una autò nòva. Las jornadas fan pas que vint-quatre oras, rai. S'en fotem, es una pantaissada ! Ieu dins un setmana, capiti de trabalhar, d'anar en cors e la dimenjada participi a de corsas bèlas. E me vaquí a 30 ans venguda campiona de rallye dins ma categoria. Quand los jornalistas a la television me demandan alavetz : «Cossí avètz començat ? Avètz de conselhs per los joves que seguisson ?» " _Sabètz, quand debutèri, trabalhèri al Resto U de ma fac. Coma aquò, pauc cha pauc, me crompèri de que virar e progressar...Dins la vida, i a pas de secrèt coma disiá mon grand, cal TRA-BA-LHAR !». Mon sòmi es pas acabat que la pòrta dau burèu se dubrís : «A, sabètz que ? Fin finala vos podèm pas prene. Desolats è ! »

Adieu motor que canta e perfum caud dels pneus sus la rota. M'en tòrni a ma bibliotèca d'occitan ont, urosament, lo bourriquet d'oc, la granhòta, l'anchòia e tant d'autres m'espèran. Me l'an tornat lo sorire. De pantaisses n'i aurà d'autres !

Naissença d'un blòg

De qu'es mai complicat quora fasètz un blòg ? E ben contràriament a çò que pensavi, es pas forçadament de crear lo dich blòg. Ieu m'imaginavi un daquòs tròp malaisit per mas pauras competéncias informaticas. Mas quora caci una angoissa, una autra s'afana tostemps per la remplaçar. Tot trantalhant, cèrcas docilament coma la professora a explicat, lo famós blogger.com. E aquí veses «créer un blog», en caractèr gras, polissa 96, dins un encastre verd fluò. Clicas dessús, plan fièra de tu en novícia nècia de l'informatica que sès. Mas l'internet es viciós. Es ara que la causa se complica, puòi que te cal trapar un títol per ton blòg. Es important de nommar. Per ieu que doni d'escais a mon autò fins a mon frigo, es una responsabilitat gròssa que de balhar un títol a que que siágue. Dins aqueste cas, te dises «Pas cap de problema, te cal pensar d'un biais logic !». M'agradariá d'aver un blòg ont es pas tròp lo pati. Vòli pas veire d'articles qu'an pas cap de rapòrts los uns amb los autres. E me retròbi a somiar d'un blòg que sariá plan ordenat amb una tematica principala e un títol que fa viatjar los que lo legirián. Totes los articles aurián un ligam entre eles. Sòmii d'un blòg perfièch. Puòi me desrevelhi dins mon apartament ont una reproduccion de Klimt es forçada de frairejar amb una fòto de las darrièras vacanças a Peta-lega-les-oies. S'agachi dau costat de la bibliotèca : Max Roqueta, Echappement magazine e la sason 3 de Prison Break son recaptats sus la meteissa estaudèla. Bufi un còp aprèp aquela batèsta interiora. Per qué luchar ? De tot biais sarà lo pati... E mai s'ensagi pendent un mes d'escriure d'articles que respondon al meteis subjècte, sai qu'un ser mancarai a ma mission. Quand sarai a la borra dins mos devers, a me torturar lo cap per ne sortir una ideia, fin finala escriurai un, dos tres articles poirrits. Sai que sus mon blòg, vau charrar de tot e de pas res. Sarà pas la lectura que va cambiar vòstra vida o que vos aprendrà quicòm. Damatge. Ma sarai ja contenta s'aquò vos agrada un pauc. E s'aquò vos agrada pas, rai, perque de tot biais, ai pas la causida. Vaquí la naissença d'un blòg ont se traparà de charradissas. Vos presenti mon blòg : Patin Cofin. Es pas perfièch mas farai mon possible per que siágue pas tròp pesuc per los que lo legiràn. S'agachatz a la pagina P dins Expressions et dictons occitans de Christian Camps, podètz trapar Patin Cofin :

«Correspond au français standard et patati et patata, et coetera Variante e patin cofin. En français régional, l'on dit patin cofin ; et patin, cofin. Un patin est une pièce de tissu sur laquelle on pose le pied pour avancer sans salir un parquet ciré. Un cofin est un panier. Enumérer un certain nombre de choses, et terminer son discours par cette expression, c'est une façon de dire que cela n'a aucun intérêt, aucune importance, que ce sont des vétilles, des futilités. Le contenu de la fin de la phrase est comparé à celui d'une conversation, évidemment entre personnes du sexe féminin où il est question de «chiffons et de paniers» (P. Blanchet), donc, de choses on ne peut plus futiles qui alimentent souvent les conversations féminines».

S'agachi uèch ans mai lèu, me rappèli que mon grand emplegava aquel Patin Cofin. Sabiái pas lo sens mas m'agradavan plan aqueles dos mots. Me fasián rire. Mercé papito, mercé Christian Camps ! Vos presenti mon blòg «Patin Cofin». Vos agradarà, vos agradarà pas. De tot biais ieu l'aimarai mon blòg, coma mon autò, e mon frigo, e patin cofin...