Bediga Negra en País Basc       

Dedicaçat a Misso, Petit Chou e sa familha


Vaquí lo retorn setmanièr de la Bediga Negra per contunhar lo recit de sas aventuras en País Basc !
Comencèri per vos far una visita dins l'òrdre que ieu descobriguèri lo País Basc. Aprèp Espeleta, aguèri l'astre de me faire menar del costat d'Itxassou, Itsasu que fai partit de la província de Labord. Ne profiècha per parlar un pauc del descopatge del País. D'en primièr, i a las Províncias Bascas del Nòrd que recampa Labord, capitala Baiona, Bassa Navarra que sa capitala es Sant-Joan-Pè-de-pòrt e Sola, capitala Mauleon. Puòi i a las Províncias Bascas del Sud que compòrta la província de Guipuzcoa (capitala Sant Sebastian), Viscaia (Bilbao), Alava (Vitòria-Gasteiz) e Navarra (Pamplona). Lo nom del vilatge vòl dire « ont i a fòrça ginèsta » pasmens es per son cerièr qu'Itxassou es conegut, e la confitura qu'òm fai amb aquò. A mai, al mes de mai lo vilatge entièr se cobrís de ròse quand los arbres florisson. Es tras que polit ! Coma Espeleta per sa pebrina, Itxassou festeja son cerièr cada an, la primièra dimenchada de junh. Lo vilatge costeja l'Artzamendi, qu'es una das montanha mai nauta del País Basc. Enfin, l'atraccion del vilatge demòra la piada de Rotland. Es Artzamendi que traversa un rocassàs e que mena as sorgas del Laxia. La legenda conta que lo rocàs traucat deu sa fendascla al sabot furiós del chival de Rotland que fugissiá los Vascons. Una autra legenda encara, conta que s'agiriá d'una dobertura facha per un còp d'espasa de Charlemagne.
Vos daissi pas sens qualques imatges d'aquel canton, que l'aurètz compres, es vertadièrament magnific !

Plan venguda

Montanhas d'Itxassou

Mai recentament, visitèri un vilatjót qu'es capitala de la Província de Bassa Navarra. Aquò's risolièr en País Basc, per de qué i a d'endreches pichonets que senhorejan sa província. Trapi qu'es valorizant, non ? M'agradariá a ieu, que Sant Guiraud siague capitala d'Erau per exemple ! Permetriá al mond de conóisser, a mai pas que de nom, un canton polidet del país. N'i a a bodre d'exemples que podriam préne a cò dels Bascs...Bref tòrni aquel canton li dison Sant-Joan-Pè-de-pòrt, Donibane-Garazi e Las Valadas das Aldudas, Aldude. Lo vilatge es famós mai que mai mercés al passatge de Sant Jaume de Compostela, qu'una molonada de romieus segrèron aprèp el. Èra un luòc de repaus abans de contunhar son romievatge e de franquir las montanhas. Es per aquò que se trapan fòrça albèrga e ostalariá. Los romieus arribavan per la pòrta Sant Jaume, qu'es classada al patrimòni mondial. Lo vilatge foguèt bastit al sègle XII. Mas se sètz coma ieu, que l'istòria e vos faga dètz e qu'aquela epòca vos parla pas tròp, vos podetz al mens imaginar que i a de polidas pèiras aquí. D'efièch, lo vilatge a servat un aspècte autentic. Per ieu, Sant-Joan-Pè-de-pòrt reverta fòrça Còrda per çò que sa carrièreta poja cap al cèl. Bon, monta pas tant, mas quasi !

Polit ostal de Sant Joan

La Niva

A gaire de temps de Sant Joan, avètz Las Aldudas. Ne profièchi que sèm pas luònh per vos n'en parlar, qu'aquò val lo detorn. Aquela valada es simplament magnifica. Aquesta recampa dos vilatges : Las Aldudas e Urepel. I a una escorreguda d'al mens una ora de far (qu'ai pas facha anatz compréne per qué) e que partís a la descoberta de l'elevatge del pòrc basque. E òc ! Los bascs an sa pròpria bèstia ! An son pottok atanben que ne parlarèm... En 1981, la raça del pòrc basc èra menaçada. Mas d'elevaires aguèron l'idèia de los recampar dins aquesta valada. S'aquò vos interessa i a un site plan fach sus cossí an sauvat lo pòrc...en ne fasent de cambajon ! : http://www.pierreoteiza.com. I a mèma una visita del vial ont elevan los pòrcs bascs.

Porcinons pichons. Avètz totjorn envetja de manjar de cambajon ?